Marijke was operationeel manager van een klein accountantskantoor. Met veel plezier. Tot vorig jaar dan! Vorig jaar waren twee grote klanten failliet gegaan. De omzet was gekelderd. Daarbij kwam dat de partner/eigenaar van het kantoor ziek was geworden en waarschijnlijk niet meer terug zou komen. Marijke lag ’s nachts wakker en dan kwamen er allerlei scenario’s naar boven. En natuurlijk vooral de doemscenario’s.
Herken je dat? Dat als je je onzeker voelt, dat je dan ’s nachts wakker gehouden wordt door negatieve gedachten, doordat je piekert? In de Volkskrant van 11 november 2013 las ik daar een artikel over. Daarin wordt inderdaad bevestigt dat piekeren één van de belangrijkste oorzaken is van slaapgebrek. Bijna een kwart van de vrouwen ligt regelmatig wakker door nachtelijk getob. Piekeren is blijkbaar een logische eerste reactie op nieuwigheid en onzekerheid. Evolutionair is dit te verklaren: voorzichtigheid vergoot de kans op overleving.
Bij Marijke was er nadrukkelijk sprake van een ‘overlevingssituatie’. Niet letterlijk, maar haar kantoor zou binnen een jaar ten onder kunnen gaan aan de problemen. Dat piekeren dan normaal is, was eigenlijk wel een geruststelling voor haar. Alleen wat we beiden bemerkten was, dat het alleen maar energie kost en niets oplost.
Dat wordt in het Volkskrant-artikel inderdaad bevestigt: Piekeraars zijn in gedachten liever bezig met het probleem dan het te accepteren of een oplossing te zoeken. Het getob is voor hen een vorm van schijncontrole. Ze denken ten onrechte dat ze door piekeren een ramp voorkomen. De nacht helpt daar uitstekend bij. Er is geen afleiding, je kunt niet relativeren, mogelijkheden om controle uit te oefenen ontbreken. En ’s nachts zijn we blijkbaar schrikachtiger. Verder verwerken we natuurlijk ’s nachts wat we overdag meemaken.
Toen Marijke zich dit besefte, wist zij dat piekeren misschien wel normaal was, maar haar niet zou helpen om de problemen op te lossen. Hoe wij dat wel gedaan hebben? Ik neem je graag mee in het stappenplan wat we maakten. Vergeet vooral niet door te lezen tot de laatste stap. Daarin zit namelijk ‘het ei van Columbus’.
Stap 1: Alle problemen benoemen
Marijke maakte een lijst van al haar problemen, groot en klein, urgent en niet-urgent. Dat werd natuurlijk een enorme waslijst.
Stap 2: Wat kan ik wel beïnvloeden wat kan ik niet beïnvloeden
Vervolgens streepte Marijke de problemen weg waarop zij geen invloed had. Ze tobde bijvoorbeeld over de ziekte van de partner/eigenaar. Dat hielp hem niet en het hielp haar niet.
Het was opvallend dat de lijst opeens veel korter werd. Veel problemen had ze mee te dealen maar kon ze niet oplossen. Dat inzicht gaf haar ‘lichtheid’. Heel bijzonder. In haar hoofd had zij zich namelijk ook verantwoordelijk gemaakt voor de ziekte van de partner/eigenaar.
Stap 3: Welke problemen zijn snel oplosbaar
Vervolgens zijn we naar het ‘laag hangend fruit’ gaan kijken. De kordate, resultaatgerichte Marijke zorgde ervoor dat dit fruit snel verorberd was. Dat gaf haar ook weer vertrouwen in haar eigen competenties.
Stap 4: Plan maken per groot probleem
Het zal jullie niet verbazen, dat sommige problemen, vooral de financiële problemen niet snel oplosbaar waren. Maar door concrete plannen te maken, kreeg Marijke weer grip op de vraagstukken die speelden.
Stap 5 en tevens het ‘ei van Columbus’
Wat volgens de deskundigen helpt bij piekeraars, is om overdag een ‘piekerplicht’ in te stellen: een halfuurtje reserveren voor het piekeren. Elke avond, nadat de kinderen naar bed waren, ging Marijke ‘verplicht piekeren’. Met de kookwekker naast zich. Ze herhaalde stap 1 tot en met 4. En bij 4 plande ze in wanneer ze een concreet plan kon opstellen. Met een opgeruimd gevoel ging zij dan de nacht is.
Margreet van Rixtel
Oprichter Topvrouw.nl
P.S. Wist je dat 85 procent van de dingen waarover we ons zorgen maken, zich nooit voordoen?
