In ben geraakt door het interview in de Volkskrant met Nhung Dam schrijver en actrice, met Vietnamese roots. Zij vertelt hierin zo beeldend hoe zij geprobeerd heeft zo wit mogelijk te zijn maar dat dit niets opleverde: geen stageplek en veel afwijzingen bij audities. Zo zegt ze: ‘De desillusie was groot. Dat ik mezelf onderweg had verloochend én dat dit dus ook nog eens niets had opgeleverd’.
Ik coach veel artsen en wetenschappers met aan andere culturele achtergrond. Ze kiezen mij, omdat ik veel ervaring heb ik de complexe politieke arena met zoveel ongeschreven regels en omdat ik ‘toekomstgericht’ coach. Zij willen vooruitkijken en leren hoe zij zich staande houden in een wereld met zoveel impliciete hiërarchie.
Veel zinnen uit het interview herken ik:
- Ik ken de etiquette niet.
- Ik heb alles zelf moeten leren, omdat mijn ouders met andere dingen bezig waren.
- Ik had geen enkel rolmodel.
Waarom ik er nu over schrijf? Zal ik je twee voorbeelden geven uit mijn coachpraktijk?
Ishana, een promovendus van Surinaamse afkomst
Cum laude afgestudeerd, bijna cum laude gepromoveerd, hoge wetenschappelijke output. Zij kreeg na haar promotie van de onderzoeksleider te horen dat zij onvoldoende zichtbaar was geworden bij de senior-onderzoekers en daarom niet kon blijven. Na doorvragen ben ik tot de conclusie gekomen, dat zij niet op de juiste manier gezorgd heeft, dat één van de senioren haar beschermde en haar actief naar voren heeft geschoven.
Wat mij pijn doet, is dat de onderzoeksleider niet haar uniciteit kon zien, inclusief haar bijzondere achtergrond. Hij koos voor meer van hetzelfde. Zij had het rolmodel voor zoveel andere mensen kunnen worden. Echt een gemiste kans. Gelukkig heeft zij een prachtige onderzoeksbaan gekregen in een andere universiteit, waarvoor zij juist gevraagd is om haar intelligentie, output én bijzondere achtergrond. Ik ben zo blij voor haar.
Amir, ziekenhuisapotheker
Na zijn promotie en opleiding is hij gaan werken in een groot opleidingsziekenhuis. In de witte wereld waarin hij werkt, krijgt hij veel ‘reflectie’ op zijn stijl van communiceren. Lees: ongenuanceerde, zelfs onbeschofte reacties. De ene keer was hij niet duidelijk genoeg, de andere keer was hij te autoritair. Als er iets fout was gegaan, dan lag het altijd aan hem.
Ik oefende veel gesprekken met hem, omdat hij dacht dat het aan zijn competenties lag. Maar hij is zo vaardig! Dat kan het niet zijn. Volgens mij staat hij met 3-0 achter omdat hij een andere achtergrond heeft en hij als Marokkaan moeilijk geaccepteerd wordt als gelijke, laat staan meerdere.
Je uniciteit actief durven in te zetten
In mijn coaching van deze twee mensen probeerde ik hen hun eigen uniciteit te laten zien en te omarmen. Dat was niet eenvoudig. Ze vroegen me vooral te leren hoe zij ‘wit’ zouden kunnen denken en handelen. Zie hier de parallel met het verhaal van Nhung Dam.
Ik heb hen ook handvatten aangereikt, waardoor zij het spel beter begrijpen. Dat was zeker helpend. Tegelijkertijd heb ik geprobeerd om hen in te laten zien, dat zij echt een grote toegevoegde waarde hebben en dit vaker mogen benoemen.
Dat zijn zij gaan doen:
- Amir is nu voorzitter van een ziekenhuiscommissie gericht op diversiteit en inclusie.
- Ishana begeleidt nu vooral masterstudenten met een andere culturele achtergrond. Binnen de faculteit is zij gevraagd mee te denken over een inclusief PhD-beleid.
Zij begrijpen nu beter dat zij hun uniciteit in kunnen zetten, daarmee een rolmodel zijn en tegelijkertijd ook ‘ons witte Nederlanders’ kunnen laten wennen aan hun manier van denken en handelen.
Tegelijkertijd is mijn vraag aan alle leiders om actief te werken aan een diverse werkomgeving. Ook al is dat niet altijd eenvoudig. Besef dat je je hierbij kunt laten coachen.
Op deze manier wil ik met mijn teamleden van Leading Academic werken aan een beter begrip over en weer. Als jij adviezen voor ons hebt, die ons kunnen helpen, dan zijn wij hierin zeer geïnteresseerd.
Warme groet,
Margreet van Rixtel
Oprichter
